Το Οιδιπόδειο σύμπλεγμα

 Το Οιδιπόδειο σύμπλεγμα

Το Οιδιπόδειο σύμπλεγμα, είναι ένας όρος που έχει μπει στο λεξιλόγιο μας  όμως ελάχιστα καταλαβαίνουμε την σπουδαιότητα του για τον άνθρωπο. Θα πρέπει ειδικά οι γονείς να ενδιαφερθούν γι αυτό και να το μελετήσουν προσεχτικά. H κατανόηση του αρκετά λεπτού μηχανισμού του θα επιτρέψει στους γονείς και παιδαγωγούς να αποφύγουν χοντροειδή σφάλματα. Οι ψυχαναλυτές ξέρουν καλά πόσες ψυχικές δυσκολίες πηγάζουν απ αυτό και ότι ολόκληρες ζωές καταστρέφονται εξαιτίας του. Άλλωστε η γνώση του επιτρέπει να κατανοήσουμε ένα μεγάλο αριθμό συμπεριφορών που από πρώτη άποψη παραμένουν ανεξήγητες.

Το σύμπλεγμα αυτό παρουσιάζεται φυσιολογικά στην παιδική ηλικία. Πρέπει έπειτα να εξαφανιστεί και αυτό θα γίνει αν υπάρχει ισορροπία ανάμεσα στους γονείς και το παιδί. Διαφορετικά το σύμπλεγμα παραμένει ως την ώριμη ηλικία, λειτουργώντας σε ασυνείδητο επίπεδο όπου δείχνει τα πολλαπλά καταστροφικά του πρόσωπα.

Το αγόρι στην κλασσική μορφή του Οιδιπόδειου, νοιώθει έλξη για την μητέρα αλλά προσκρούει σε ένα σοβαρό εμπόδιο, τον πατέρα. Η ζήλεια εμφανίζεται στο αγόρι, θέλει την μητέρα του μόνο για τον εαυτό του, και αρχίζει να ανταγωνίζεται τον πατέρα του. Έτσι η επιθετικότητα και η ενοχή απέναντι στον πατέρα παρουσιάζονται. Αν η κατάσταση εξελίσσεται ομαλά, το παιδί προσπαθεί να μιμηθεί τον πατέρα, να τον φτάσει κι έπειτα να τον ξεπεράσει. Ταυτόχρονα μεταμορφώνει την έλξη του προς την μητέρα σε μια προστασία για αυτήν όλο και πιο αρρενωπή ως την αντρική ηλικία. Πολλά μπορούν να χαλάσουν την ομαλή εξέλιξη στο Οιδιπόδειο του αγοριού όπως άλλωστε και του κοριτσιού που θα περιγράψουμε στην συνέχεια. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή από τους γονείς στους χειρισμούς αυτού του λεπτού ζητήματος. Κάποιοι πατεράδες ανταγωνίζονται τους γιούς τους, ενώ κάποιες μητέρες για τους δικούς τους λόγους “αιχμαλωτίζουν” το αγόρι με την αγάπη τους κρατώντας το προσανατολισμένο και αγκιστρωμένο επάνω τους μια ζωή. Οι ισορροπίες είναι λεπτές και οι χειρισμοί σπουδαιότατοι. Αρκεί κανείς να κοιτάξει γύρω του μέσα στην κοινωνία, τις τόσες και τόσες αποτυχημένες ενηλικιώσεις αγοριών, για να αισθανθεί τη σπουδαιότητα του Οιδιπόδειου συμπλέγματος.
Το κορίτσι, κάτω από την έλξη του Οιδιπόδειου για τον πατέρα της μπαίνει σε ανταγωνισμό με τη μητέρα της και αρχίζει να την θεωρεί αντίζηλη της. Η επιθετικότητα της προς την μητέρα φέρνει αγωνία και ενοχή. Στην ομαλή εξέλιξη η κόρη ταυτίζεται με τη μητέρα της, την ξεπερνά, και αρχίζει να γοητεύει. Γίνεται φίλη με τον πατέρα της, και κατευθύνει πλέον την γοητεία της προς άλλους άντρες, με την θηλυκότητα της απόλυτα συμπληρωμένη. Και εδώ η αδυναμία κάποιου γονέα η και των δύο, θα σταματήσει την ομαλή εξέλιξη του Οιδιπόδειου στο κορίτσι, με αποτέλεσμα τις ενοχές, τον φόβο του άντρα, φόβο της μητρότητας και των ευθυνών της ενήλικης ζωής. Στον γάμο της θα είναι συχνά αναφρόδιτη και θα βρίσκεται σε ασυνείδητο ανταγωνισμό με τον άντρα της, εκτός και αν δεν παντρευτεί ποτέ.

Βλέπουμε ακόμη μια φορά τη σπουδαιότητα του οικογενειακού περιβάλλοντος στο μεγάλωμα ενός παιδιού. Καλή γνώση του Οιδιπόδειου από τους γονείς, αλλά και αυτογνωσία από τους ίδιους, είναι εξαιρετικές προϋποθέσεις για το μεγάλωμα ενός παιδιού.

Το Οιδιπόδειο παρουσιάζεται σε όλα τα παιδιά, όμως λύνεται πολύ πιο σπάνια από ότι θα μπορούσαμε να πιστέψουμε.

Οχτώ στα δέκα άτομα έχουν σε όλη τους τη ζωή τα άλυτα ίχνη του.