3/08/2009
Συνεργάστηκε η Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια
Δρ. Λίζα Βάρβογλη
Δρ. Λίζα Βάρβογλη
Ο μπαμπάς που λείπει συνέχεια. Ο μπαμπάς που δεν μπορεί να βάλει τάξη. Ο μπαμπάς που φορτώνει τις προσδοκίες του στα παιδιά. Ο μπαμπάς που το παρακάνει με τις τιμωρίες. Ας δούμε τα βασικά χαρακτηριστικά των μπαμπάδων προς...αποφυγήν για να βρούμε την χρυσή τομή στη δική μας οικογένεια.
1. Ο απών πατέρας.
Ο πατέρας αυτής της κατηγορίας έχει αφήσει τη διαπαιδαγώγιση του παιδιού του αποκλειστικά στα χέρια της μητέρας.
Λείπει από το σπίτι το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας –ή και της νύχτας- για λόγους εργασίας και ως εκ τούτου θεωρεί ότι δεν έχει υποχρέωση να συμμετέχει στην ανατροφή του παιδιού του. Το χρεός του το κάνει και με το παραπάνω: εργάζεται σκληρά, εξασφαλίζει τα υλικά αγαθά που χρειάζεται η οικογένεια, δεν στερεί τίποτα από τα παιδιά και την γυναίκα του, οπότε όταν γυρνάει κατάκοπος σπίτι, θέλει απλώς την ησυχία του. Το πιθανότερο είναι να ίσχυε το ίδιο μοντέλο στην οικογένεια από την οποία προήλθε και θεωρεί ότι δεν υπάρχει –ή δεν πρέπει να υπάρχει- άλλο μοντέλο οικογένειας. Δεν είναι απίθανο η γυναίκα του να έχει σταματήσει την δική της εργασία, με δική του παρότρυνση.
Το αποτέλεσμα είναι ο απών πατέρας να περνάει ελάχιστο χρόνο με τα παιδιά του, εκείνα να βιώνουν τις δυσάρεστες συνέπειες από αυτή την έλλειψη επικοινωνίας με τον πατέρα τους, να δημιουργούνται ενδοοικογενειακές συγκρούσεις αφού ο απών πατέρας δεν γνωρίζει τις συνήθειες, τις προτιμήσεις, τις ιδιαιτερότητές των παιδιών του και δεν μπορεί να τα κατανοήσει. Για ο,τιδήποτε στραβό συμβαίνει με τα παιδιά, κατηγορεί ως αποκλειστική υπεύθυνη τη μητέρα τους η οποία νιώθει εγκλωβισμένη και είναι κυριευμένη από έντονο άγχος.
2. Ο αυστηρός πατέρας.
Ο πατέρας αυτού του είδους συνεχώς απαιτεί από τα παιδιά του.
Να είναι πρώτα στο σχολείο, να παίρνουν τους καλύτερους βαθμούς, να είναι τα καλύτερα στις αθλητικές ή άλλες εξωσχολικές δραστηριότητες, να έχουν την καλύτερη κοινωνική συμπεριφορά. Για να «βοηθήσει» τα παιδιά να πετύχουν αυτούς τους στόχους, χρησιμοποιεί ως μέσο την αυστηρότητα. Δεν λέει ποτέ του μπράβο, δεν θεωρεί ποτέ ότι τα παιδιά του τα έχουν καταφέρει (για εκείνον το «Άριστα» δεν είναι ποτέ αρκετό και δεν υπάρχει οροφή σε όσα μπορεί να κατακτήσει ένας άνρθωπος).
Το αποτέλεσμα είναι τα παιδιά να μεγαλώνουν μέσα σε συνθήκες έντονου στρες, άγχους, να γίνονται πολύ ανταγωνιστικά, να θέτουν πολύ μεγάλους στόχους για τους εαυτούς τους και να βασανίζονται για να τους κατακτήσουν, να μην μπορούν να αντλήσουν ικανοποίηση από τις μικρές ή τις μεγάλες χαρές της ζωής, να αισθάνονται διαρκώς έντονο το φόβο της αποτυχίας και να έχουν χαμηλή αυτοπεποίθηση με προεκτάσεις στις διαπροσωπικές τους σχέσεις.
3. Ο αυταρχικός πατέρας.
Αυτού του είδους ο πατέρας είναι άκαμπτος.
Θεωρεί ότι ο σεβασμός είναι κάτι που επιβάλλεται και δεν κατακτάται σταδιακά και ενώ απαιτεί τη μέγιστη προσοχή όταν μιλάει στα παιδιά του, δεν μπαίνει στον κόπο να ακούσει και εκείνος με τη σειρά του τα προβλήματα, τις ανησυχίες και κυρίως τα θέλω των παιδιών του. Δεν δέχεται ότι τα παιδιά έχουν δικαίωμα στην αταξία ή τη ζημιά και οι τιμωρίες που επιβάλλει είναι δυσανάλογα αυστηρές. Φέρνει συνεχώς τον εαυτό του ως παράδειγμα προς μίμηση και θεωρεί την σκληρότητα, ως το καλύτερο μέσο διαπαιδαγώγησης.
Το αποτέλεσμα είναι τα παιδιά που μεγαλώνουν με αυταρχικό πατέρα, στερούνται πολύ νωρίς την παιδικότητά τους, αφού αυτού του είδους ο πατέρας τα αντιμετωπίζει ως ενηλίκους. Ο φόβος και η αγωνία είναι τα κυρίαρχα συναισθήματα που βιώνουν τα παιδιά με αυταρχικό πατέρα. Επιπλέον τα παιδιά στερούνται την τρυφερότητα και την αγάπη του πατέρα με συνέπειες πολύ δυσάρεστες για την συναισθηματική τους ανάπτυξη.
4. Ο επιεικής πατέρας.
Ο πατέρας αυτής της κατηγορίας βρίσκεται στον αντίποδα της προηγούμενης.
Φοβάται να επιβληθεί, διαστάζει να βάλει κανόνες και να φροντίσει για την τήρησή τους και γενικώς αδυνατεί να διαπαιδαγωγήσει σωστά τα παιδιά του.
Το αποτέλεσμα είναι τα παιδιά έχουν ανάγκη τους κανόνες, την επίβλεψη, την αυστηρότητα, ενίοτε δε και την τιμωρία, προκειμένου να μεγαλώσουν ομαλά, χωρίς προβλήματα. Τα παιδιά θέλουν να νιώθουν ότι ο πατέρας είναι το ισχυρό στοιχείο στην οικογένεια, ότι μπορούν να στηριχτούν σε αυτόν, να ζητήσουν και να πάρουν την βοήθειά του αν χρειαστεί. Η απογοήτευση που βιώνουν (χωρίς να το συνειδητοποιούν τα πρώτα χρόνια της ζωής τους) είναι μεγάλη. Επιπλέον, σε οικογένειες όπου ο πατέρας είναι πολύ επιεικής, η μητέρα καλείται να αναλάβει τον άχαρο ρόλο του ρυθμιστή, καταβάλλοντας μεγαλύτερη προσπάθεια για να έχει αποτέλεσμα. Έτσι, η μητέρα γίνεται ο κακός της υπόθεσης με άσχημες συνέπειες για όλα τα μέλη της οικογένειας μεταξύ τους.
Ο πατέρας αυτής της κατηγορίας έχει αφήσει τη διαπαιδαγώγιση του παιδιού του αποκλειστικά στα χέρια της μητέρας.
Λείπει από το σπίτι το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας –ή και της νύχτας- για λόγους εργασίας και ως εκ τούτου θεωρεί ότι δεν έχει υποχρέωση να συμμετέχει στην ανατροφή του παιδιού του. Το χρεός του το κάνει και με το παραπάνω: εργάζεται σκληρά, εξασφαλίζει τα υλικά αγαθά που χρειάζεται η οικογένεια, δεν στερεί τίποτα από τα παιδιά και την γυναίκα του, οπότε όταν γυρνάει κατάκοπος σπίτι, θέλει απλώς την ησυχία του. Το πιθανότερο είναι να ίσχυε το ίδιο μοντέλο στην οικογένεια από την οποία προήλθε και θεωρεί ότι δεν υπάρχει –ή δεν πρέπει να υπάρχει- άλλο μοντέλο οικογένειας. Δεν είναι απίθανο η γυναίκα του να έχει σταματήσει την δική της εργασία, με δική του παρότρυνση.
Το αποτέλεσμα είναι ο απών πατέρας να περνάει ελάχιστο χρόνο με τα παιδιά του, εκείνα να βιώνουν τις δυσάρεστες συνέπειες από αυτή την έλλειψη επικοινωνίας με τον πατέρα τους, να δημιουργούνται ενδοοικογενειακές συγκρούσεις αφού ο απών πατέρας δεν γνωρίζει τις συνήθειες, τις προτιμήσεις, τις ιδιαιτερότητές των παιδιών του και δεν μπορεί να τα κατανοήσει. Για ο,τιδήποτε στραβό συμβαίνει με τα παιδιά, κατηγορεί ως αποκλειστική υπεύθυνη τη μητέρα τους η οποία νιώθει εγκλωβισμένη και είναι κυριευμένη από έντονο άγχος.
2. Ο αυστηρός πατέρας.
Ο πατέρας αυτού του είδους συνεχώς απαιτεί από τα παιδιά του.
Να είναι πρώτα στο σχολείο, να παίρνουν τους καλύτερους βαθμούς, να είναι τα καλύτερα στις αθλητικές ή άλλες εξωσχολικές δραστηριότητες, να έχουν την καλύτερη κοινωνική συμπεριφορά. Για να «βοηθήσει» τα παιδιά να πετύχουν αυτούς τους στόχους, χρησιμοποιεί ως μέσο την αυστηρότητα. Δεν λέει ποτέ του μπράβο, δεν θεωρεί ποτέ ότι τα παιδιά του τα έχουν καταφέρει (για εκείνον το «Άριστα» δεν είναι ποτέ αρκετό και δεν υπάρχει οροφή σε όσα μπορεί να κατακτήσει ένας άνρθωπος).
Το αποτέλεσμα είναι τα παιδιά να μεγαλώνουν μέσα σε συνθήκες έντονου στρες, άγχους, να γίνονται πολύ ανταγωνιστικά, να θέτουν πολύ μεγάλους στόχους για τους εαυτούς τους και να βασανίζονται για να τους κατακτήσουν, να μην μπορούν να αντλήσουν ικανοποίηση από τις μικρές ή τις μεγάλες χαρές της ζωής, να αισθάνονται διαρκώς έντονο το φόβο της αποτυχίας και να έχουν χαμηλή αυτοπεποίθηση με προεκτάσεις στις διαπροσωπικές τους σχέσεις.
3. Ο αυταρχικός πατέρας.
Αυτού του είδους ο πατέρας είναι άκαμπτος.
Θεωρεί ότι ο σεβασμός είναι κάτι που επιβάλλεται και δεν κατακτάται σταδιακά και ενώ απαιτεί τη μέγιστη προσοχή όταν μιλάει στα παιδιά του, δεν μπαίνει στον κόπο να ακούσει και εκείνος με τη σειρά του τα προβλήματα, τις ανησυχίες και κυρίως τα θέλω των παιδιών του. Δεν δέχεται ότι τα παιδιά έχουν δικαίωμα στην αταξία ή τη ζημιά και οι τιμωρίες που επιβάλλει είναι δυσανάλογα αυστηρές. Φέρνει συνεχώς τον εαυτό του ως παράδειγμα προς μίμηση και θεωρεί την σκληρότητα, ως το καλύτερο μέσο διαπαιδαγώγησης.
Το αποτέλεσμα είναι τα παιδιά που μεγαλώνουν με αυταρχικό πατέρα, στερούνται πολύ νωρίς την παιδικότητά τους, αφού αυτού του είδους ο πατέρας τα αντιμετωπίζει ως ενηλίκους. Ο φόβος και η αγωνία είναι τα κυρίαρχα συναισθήματα που βιώνουν τα παιδιά με αυταρχικό πατέρα. Επιπλέον τα παιδιά στερούνται την τρυφερότητα και την αγάπη του πατέρα με συνέπειες πολύ δυσάρεστες για την συναισθηματική τους ανάπτυξη.
4. Ο επιεικής πατέρας.
Ο πατέρας αυτής της κατηγορίας βρίσκεται στον αντίποδα της προηγούμενης.
Φοβάται να επιβληθεί, διαστάζει να βάλει κανόνες και να φροντίσει για την τήρησή τους και γενικώς αδυνατεί να διαπαιδαγωγήσει σωστά τα παιδιά του.
Το αποτέλεσμα είναι τα παιδιά έχουν ανάγκη τους κανόνες, την επίβλεψη, την αυστηρότητα, ενίοτε δε και την τιμωρία, προκειμένου να μεγαλώσουν ομαλά, χωρίς προβλήματα. Τα παιδιά θέλουν να νιώθουν ότι ο πατέρας είναι το ισχυρό στοιχείο στην οικογένεια, ότι μπορούν να στηριχτούν σε αυτόν, να ζητήσουν και να πάρουν την βοήθειά του αν χρειαστεί. Η απογοήτευση που βιώνουν (χωρίς να το συνειδητοποιούν τα πρώτα χρόνια της ζωής τους) είναι μεγάλη. Επιπλέον, σε οικογένειες όπου ο πατέρας είναι πολύ επιεικής, η μητέρα καλείται να αναλάβει τον άχαρο ρόλο του ρυθμιστή, καταβάλλοντας μεγαλύτερη προσπάθεια για να έχει αποτέλεσμα. Έτσι, η μητέρα γίνεται ο κακός της υπόθεσης με άσχημες συνέπειες για όλα τα μέλη της οικογένειας μεταξύ τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου