Οικογενειακό Δίκαιο-Διατροφή - Υπολογισμός της

Οικογενειακό Δίκαιο-Διατροφή - Υπολογισμός της

Καταρχάς ξεκινώντας αυτό το σημαντικό κεφάλαιο πρέπει να αναφέρω το εξής : Πρωτίστως δικαίωμα διατροφής έχει κάθε ανήλικο τέκνο κατά των υπόχρεων απο το νόμο γονέων του εφόσον βεβαίως και υπο την προυπόθεση ότι το ίδιο δεν έχει κάποια περιουσία ή εισοδήματα απο δωρεές, μισθώματα κ.λπ. και σε ορισμένες εξαιρετικές περιπτώσεις εφόσον αυτό δεν μπορεί να βρει κάποια εργασία ανάλογη με την ηλικία και τις ικανότητες του και εφόσον και αν φυσικά το επιτρέπει η γενική και επαγγελματική του εκπαίδευση. Σημειωθείτω πως όπως προείπα η εξαιρετική περίπτωση για την υποχρέωση του ανηλίκου να εργαστεί για να εξασφαλίσει τη διατροφή του ξεκινάει από την ηλικία των 15 ετών. (τα δύο τελευταία είναι σπάνια). Φυσικά και στην δίκη διατροφής το ανήλικο, και εφόσον δεν έχει κριθεί με απόφαση δικαστηρίου ποιος γονέας θα ασκεί την επιμέλεια αυτού, εκπροσωπείται απο το γονέα με τον οποίο συζεί κάτω απο την ίδια στέγη, αφού ο νόμος ερμηνεύει το φαινόμενο αυτό ως ένα είδος προσωρινής επιμέλειας. 

Υπόχρεοι εκ του νόμου προς παροχή διατροφής στο ανήλικο- Οι γονείς του 

Το ανήλικο δικαιούται να ζητήσει τέτοιο ύψος διατροφής ανάλογα με τις ανάγκες του όπως αυτές προκύπτουν απο τις συνθήκες της ζωής του με σημαντικό στοιχείο επίσης τις ανάγκες εκπαίδευσής του. Δηλαδή με άλλα λόγια άλλη διατροφή θα ζητήσει ένα ανήλικο που είναι ικανός μαθητής με πολύ καλούς βαθμούς και που έχει ανάγκη από φροντιστήρια και άλλη διατροφή ένα ανήλικο που φοιτεί στο τεχνικό σχολείο και δεν θέλει το ίδιο να σπουδάσει όπως και άλλη διατροφή ένα τέκνο που κατοικεί στην Αθήνα και άλλη ένα τέκνο που κατοικεί σε μία μικρή κωμόπολη ή ένα μεγάλο χωριό.

Τί εννούμε όταν λέμε ανάγκες διατροφής τέκνου

Εννοούμε έξοδα για τροφή, στέγαση (στέγη, φωτισμό, θέρμανση), ένδυση, νοσήλεια, φάρμακα, ψυχαγωγία, ανάγκες επαγγελματικής εκπαίδευσης (ξένες γλώσσες, μαθήματα μουσικής, ζωγραφικής) αθλητικές δραστηριότητες όπως συμμετοχή του ανηλίκου σε αθλητικές ακαδημίες ποδοσφαίρου, μπάσκετ, κολύμπι), επίσης δαπάνες για επισκέψεις του ανηλίκου σε πολιτιστικούς χώρους όπως μουσεία, εκθέσεις κ.λ.π, δαπάνες για τις διακοπές του ανηλίκου.

Φυσικά και στην δίκη διατροφής το ανήλικο, και εφόσον δεν έχει κριθεί με απόφαση δικαστηρίου ποιος γονέας θα ασκεί την επιμέλεια αυτού, εκπροσωπείται απο το γονέα με τον οποίο συζεί κάτω απο την ίδια στέγη, αφού ο νόμος ερμηνεύει το φαινόμενο αυτό ως ένα είδος προσωρινής επιμέλειας. Το ανήλικο τέκνο που γεννήθηκε χωρίς γάμο των γονέων εκπροσωπείται πάντοτε απο τη μητέρα του.

Πως υπολογίζεται το ύψος της διατροφής που πρέπει να πληρώνει ο υπόχρεος γονέας
Το τέκνο δικαιούται τέτοιο ποσό διατροφής όπως αυτό προκύπτει από τις ανάγκες του που αναφέρθηκαν παραπάνω σε συνδυασμό με τις οικονομικές δυνάμεις των γονέων του, δηλαδή σε συνδυασμό με τα χρήματα που κερδίζει ο πατέρας του ή η μητέρα του ανάλογα από την εργασία τους ή άπο άλλες πηγές όπως ενοίκια, τόκους καταθέσεων κ.λ.π. Έτσι για να υπολογίζουμε τί διατροφή κατά μήνα δικαιούται να ζητήσει το ανήλικο κάνουμε τον εξής υπολογισμό. Προσθέτουμε τα χρήματα που κερδίζει ο κάθε γονέας από τη δουλειά του αν κερδίζει φυσικά και βγάζουμε ένα σύνολο. Δηλαδή για παράδειγμα ας υποθέσουμε ότι η μητέρα κερδίζει 700 ευρώ μηνιαίως και ο πατέρας κερδίζει 1.800 ευρώ μηνιαίως που μας κάνουν σύνολο 700 +1. 800 = 2.500 ευρώ. Και ας υποθέσουμε ότι το ανήλικο τέκνο έχει μηνιαίες ανάγκες (φροντιστήρια, διατροφή, ψυχαγωγία κ.λ.π) που φτάνουν τα 600 ευρώ. Τότε το ποσό που πρέπει να συνεισφέρει ο κάθε γονέας για να συμπληρωθεί το ποσό αυτό των 600 ευρώ υπολογίζεται αν διαιρέσουμε τις οικονομικές δυνάμεις (τα χρήματα που κερδίζει μηνιαία) του κάθε γονέα με το σύνολο των χρημάτων που κερδίζουν και οι δύο μαζί. Δηλαδή στο παράδειγμά μας για να βρούμε τί ποσό πρέπει να καταβάλει ο πατέρας για να συμπληρωθεί το ποσό των 600 ευρώ διαιρούμε το σύνολο των χρημάτων που κερδίζει μηνιαίως, δηλαδή 1800 ευρώ ΔΙΑ του συνόλου των χρημάτων που κερδίζουν και οι δύο γονείς μαζί, δηλαδή στο παράδειγμά μας ΔΙΑ 2.500 ευρώ (1800 ευρώ Χ 100 ΔΙΑ 2.500  (1800 ο πατέρας + 700 η μητέρα) = 72. Δηλαδή ο πατέρας πρέπει να συνεισφέρει 72% τοις εκατό για να συμπληρωθεί το ποσό των 600 ευρώ που απαιτείται για την διατροφή του ανηλίκου. Δηλαδή 600 ευρώ Χ 72% = 432 ευρώ. Δηλαδή ο πατέρας πρέπει σύμφωνα με το νόμο να καταβάλει μηνιαίως το ποσό των 432 ευρώ στο ανήλικο τέκνο του και η μητέρα του υπόλοιπο που είναι 600 ευρώ - 432 ευρώ = 168 ευρώ.Τώρα στην περίπτωση που αναφέρω που το ανήλικο παιδί μένει με την μητέρα του, αυτή φυσικά και δεν του δίνει τα 168 ευρώ αλλά ο νόμος στην περίπτωση αυτή αποτιμάει σε χρήμα τις υπηρεσίες που προσφέρει η μητέρα στο παιδί (φροντίδα, επιμέλεια) και έτσι λογίζεται ότι συμπληρώνεται το ποσό των 600 ευρώ που απαιτείται για διατραφεί ένα ανήλικο παιδί όπως αυτό στο παράδειγμά μας.

Σημαντικές πληροφορίες για τους γονείς που προβαίνουν σε αγωγές διατροφής για λογαριασμό των ανηλίκων τέκνων τους. 

1.            Στις οικονομικές δυνάμεις καθενός από τους γονείς του ανηλίκου λαμβάνεται υπόψη όχι μόνο τα χρήματα που κερδίζει από την εργασία του, αλλά και κάποια ακίνητη περιουσία που ενδέχεται να "έχει στο όνομά του" που ναι μεν μπορεί να είναι απρόσοδη, αλλά ο νομοθέτης λέει ότι αρκεί αυτή η περιουσία να μπορεί να ρευστοποιηθεί, δηλαδή να πουληθεί, να εκμισθωθεί κ.λ.π.-

2.            Στην οικονομική κατάσταση του κάθε γονεά (προκειμένου να υπολογιστεί το ποσό που υποχρεούται να πληρώνει για διατροφή του ανηλίκου) λαμβάνεται υπόψη όχι απαραίτητα αυτά που ο κάθε γονέας κερδίζει αλλά και αυτά τα χρήματα που θα μπορούσε κάλλιστα να κερδίσει σύμφωνα με τις αντικειμενικές και οικογενειακές συνθήκες σε συνδυασμό με τις προσωπικές του δυνατότητες και προσόντα. Δηλαδή φυσικά και ο κάθε δικαστής με δυσκολία θα πιστέψει κάποιο πατέρα δικηγόρο με 25 χρόνια δικηγορίας ότι αποκερδαίνει σύμφωνα με τη φορολογική του δήλωση δέκα χιλιάδες ευρώ (10.000) το χρόνο, όπως και κάποια  35χρονη πτυχιούχο ΑΕΙ μητέρα με παιδί 15 ετών και με διαμέρισμα ανοίκιαστο της κυριότητάς της ότι αδυνατεί να εξεύρει οποιαδήποτε εργασία και πρέπει να επιλαμβάνεται συνεχώς της επιμέλειας του 15χρονου παιδιού της. Εδώ το δικαστήριο θα λάβει υπόψη τις δυνατότητές της σύμφωνα με το πτυχίο της, ότι δηλαδή θα μπορούσε λ.χ να βρει κάποια εργασία από την οποία να κερδίζει 500 ευρώ μηνιαίως και ότι φυσικά θα μπορούσε να βρει ανάλογα με τις συνθήκες της αγοράς ενοικιαστή για το ξενοίκιαστο διαμέρισμά της από το οποίο θα λαμβάνει 200 ευρώ π.χ το μήνα. Δηλαδή ότι η μητέρα αυτή θα μπορούσε κάλλιστα να έχει μηνιαία εισοδήματα της τάξης των 700 ευρώ και όχι ότι αυτή είναι άπορη και δεν έχει καθόλου μηνιαία έσοδα. Σε αυτόν τον τρόπο σκέψης θα πρέπει να μπει ο κάθε δικαστής προκειμένου να αποφευγούν παρελκυστικές τακτικές (που γίνονται εσκεμμένα) μερικών ασυνείδητων γονέων να εμφανίζουν μικρότερα του πραγματικού εισοδήματα και κάποιων "άεργων" που στηρίζονται αποκλειστικά στην φιλοτιμία του εν διαστάσει συζύγου τους.-

3.            Στις περισσότερες δίκες που πραγματοποιούνται για την καταβολή διατροφής σε ανήλικα τέκνα, για να μην πω σε όλες, εμφανίζεται ο υπόχρεος προς καταβολή διατροφής γονέας να παρουσιάζει στο μεσοδιάστημα έχει συνάψει ένα, δύο ακόμη και τρία δάνεια (στεγαστικό , καταναλωτικά κ.λ.π) τα οποία και είναι υποχρεωμένος να πληρώνει με μηνιαίες καταβολές, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα αυτός τελικά να λαμβάνει ,π.χ αν είναι μισθωτός, αντί για 1.500 ευρώ μηνιαίως, μετά από τις κρατήσεις για την αποπληρωμή των δανείων το ποσό των 600 ευρώ. Εδώ έρχεται η παρεμβολή του νομοθέτη την οποία ακολουθούν όλα δικαστήρια, σύμφωνα με την οποία, δεν αφαιρείται από τον υπολογισμό του εισόδηματος του υποχρέου γονέα το κεφάλαιο του δανείου που είναι υποχρεωμένος αυτός να πληρώνει αλλά μόνο οι ενσωματωμένοι στην μηνιαία δόση τόκοι, και το κεφάλαιο του δανείου που αυτός πληρώνει λαμβάνεται υπόψη ως επιπλέον βιοτική του ανάγκη. Δηλαδή στο παράδειγμά μας αν αυτός πληρώνει για τα τρία δάνεια μηνιαία δόση 900 ευρώ από τα οποία τα 700 ευρώ αποτελούν κεφάλαιο του δανείου και τα 200 ευρώ τους τόκους, του δανείου, τότε ο δικάζων δικαστής θα υπολογίζει ως μηνιαίο εισόδημα του υπόχρεου γονέα το ποσό των 1.300 ευρώ (δηλαδή 1.500 που λαμβάνει ως μηνιαίο μισθό - 200 ευρώ οι τόκοι των δανείων = 1.300) και δεν θα αφαιρέσει απο τον υπολογισμό του μηνιαίου εισόδηματος του και το κεφάλαιο των δανείων (δηλαδή τα 700 ευρώ στο παράδειγμά μας) που ο υπόχρεος καταβάλει κάθε μήνα στους δανειστές του, δηλαδή τις Τράπεζες. Δεν θα ΠΕΙμε άλλα λόγια ο δικαστής ότι ο υπόχρεος προς καταβολή διατροφής στα ανήλικα τέκνα γονέας  τελικά μετά τις καταβολές των δόσεων των δανείων λογίζεται ότι του μένουν μόνο 600 ευρώ από το οποίο ποσό πρέπει να υπολογιστεί η συνεισφορά του στην καταβολή της διατροφής των ανήλικων, αλλά ότι του μένουν 1.300 ευρώ, αφού μόνο τους τόκους που μηνιαίως λογίζεται ότι πληρώνει ο γονέας στα δάνεια θα υπολογίσει.-

4.            Όταν ο δικαστής καλείται να υπολογίσει τις οικονομικές δυνάμεις του κάθε γονέα προκειμένου να αποφασίσει για το ποσό που πρέπει να καταβάλει ο καθένας απο αυτούς  ως διατροφή στα τέκνα τους, πάντοτε υπολογίζει σε χρήμα και την προσωπική εργασία της μητέρας ή αντίστοιχα του πατέρα αν αυτός έχει την επιμέλεια των παιδιών, στο σπίτι και την απασχόλησή τους με την περιποίηση και την φροντίδα των παιδιών. Δηλαδή αν υποθέσουμε ότι η μητέρα λαμβάνει μισθό 700 ευρώ και μετά από υπολογισμούς του δικαστή αυτή πρέπει να συνεισφέρει με 250 ευρώ στην διατροφή των ανηλίκων τέκνων της και τα υπόλοιπα πρέπει να τα συνεισφέρει ο πατέρας, από τα 250 ευρώ θα αφαιρέσει π.χ 150 ευρώ που υπολογίζει με την προσωπική του κρίση ο δικαστής ότι αποτιμάται η φροντίδα της μητέρας στα παιδιά της και άρα τελικώς η προσφορά σε ρευστό χρήμα της μητέρας θα ανέρχεται τελικά στο ποσό των 100 ευρώ μηνιαίως, αφού 250 ευρώ - 150 ευρώ η αποτίμηση των φροντίδων της = 100 ευρώ.-

5.            Επειδή η αποτίμηση σε χρήμα των ιδιαίτερων φροντίδων του γονέα που έχει την επιμέλεια του τέκνου είναι δυσχερής, αφού έχει παρατηρηθεί πολλές φορές τα δικαστήρια να υπολογίζουν αστάθμιτα την τελευταία (αποτίμηση), καλό θα ήταν να λαμβάνεται υπόψη κατά την αποτίμηση των ιδιαίτερων φροντίδων τα ποσά που θα μπορούσε να "βάλει στην άκρη" ο γονέας εκείνος που έχει την επιμέλεια, αν δεν είχε την φροντίδα των ανηλίκων. Στην διατροφή συνυπολογίζεται και η οικία. 

6.            Αν ο ένας από τους δύο συζύγους έχει υποχρεωθεί με δικαστική απόφαση να πληρώνει διατροφή στον άλλο σύζυγο, τότε στην δίκη για την καταβολή διατροφής για τα ανήλικα τέκνα δεν μπορεί να επικαλεστεί ότι στο εισόδημα της συζύγου του πρέπει να υπολογιστεί και αυτό που τις καταβάλει αυτός για διατροφή της, αφού ο νόμος λογίζει ότι τα χρήματα αυτά τα καταβάλει ο σύζυγος για την κάλυψη των άμεσων αναγκών της δικαιούχου και δεν θεωρούνται εισόδημα.

7.            Ο Υπόχρεος προς καταβολή διατροφής γονεάς δεν μπορεί να προβάλει στο δικαστήριο τον ισχυρισμό ότι αν καταβάλει την αιτηθείσα διατροφή μπορεί να διακινδυνέψει η δική του διατροφή, γιατί ο γονέας έχει υποχρέωση απο το νόμο να διατρέφει το ανήλικο τέκνο του ακόμη και όταν κινδυνεύει και η δική του διατροφή.

8.            Είναι άκυρη οποιαδήποτε παραίτηση ανηλίκου για διατροφή στο μέλλον  τόσο ως προς το χρονικό διάστημα που θα πρέπει να καταβάλλεται όσο και ως προς το ύψος της. Είναι αδιάφορο αν αυτή η παραίτηση είναι ρητή ή σιωπηρή, αν γίνεται με αντάλλαγμα ή όχι. Μόνο παραίτηση από τις δόσεις διατροφής για το παρελθόν είναι ισχυρή.

Αντώνης Πράτας

Δικηγόρος

 Όθωνος 10, ΤΚ 42100, Τρίκαλα, Θεσσαλία,

         Τηλ. 6974-417556 και  24310-31081