Ο μικρός Χρίστος μόλις σχόλασε και επιφυλάσσει ένα φιλί για τον πατέρα του, Κωστάκη.
Τέσσερα παιδιά μεγαλώνει μόνος του ο Κωστάκης Κρασάς από το Παραλίμνι, μετά τον θάνατο της συζύγου του στη γέννα του μικρότερου γιου τους - «Το πιο δύσκολο είναι η νύχτα… να είσαι μόνος στο δωμάτιο, να απλώνεις το χέρι και το χέρι σου να πηγαίνει στο κενό… Όμως είχα μόνο δύο επιλογές - ή να πέσω ή να σηκωθώ στα πόδια μου για τα παιδιά μου»
Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ Ημέρα του Πατέρα γιορτάζεται κάθε τρίτη Κυριακή του Ιουνίου από το 1910 μέχρι σήμερα. Εμπνεύστρια της Ημέρας ήταν η Αμερικανίδα Σονόρα Σμαρτ Ντοντ
«Κανένας δεν μπορεί να ξέρει πόσες ψυχικές δυνάμεις έχει μέσα του, μέχρι να έρθει η στιγμή που θα τις χρειαστεί πραγματικά σε μια δύσκολη ώρα»… Ήταν η πρώτη κουβέντα που μου είπε ο Κωστάκης Κρασάς, 49 χρονών, από το Παραλίμνι, ιδιοκτήτης νηπιαγωγείου, σε αυτήν τη συνέντευξη με αφορμή τη σημερινή (17η Ιουνίου 2012) Παγκόσμια Ημέρα του Πατέρα - μιλούσε βέβαια έχοντας προσωπική εμπειρία αυτής της «δύσκολης ώρας», που γι’ αυτόν ήταν ο θάνατος της συζύγου του Χρυστάλλας το 2001 στη γέννα του τέταρτου παιδιού τους και η μεγάλη αποστολή που ανέλαβε, να μεγαλώσει μόνος του τον νεογέννητο Χρίστο, μαζί με την 4χρονη τότε Φίλια, τον 5χρονο Στυλιανό και τον 11χρονο Αδάμο. (Σήμερα ο Αδάμος είναι 22 χρονών - τριτοετής φοιτητής Οικονομικών, ο Στυλιανός 16 χρονών - τέλειωσε την Α΄ Λυκείου, η Φίλια 15 χρονών - τέλειωσε τη Γ΄ Γυμνασίου και ο Χρίστος 11 χρονών - τέλειωσε την Ε΄ δημοτικού).
Όλα ανατράπηκαν σε μια νύχτα
Τότε στα 38 του χρόνια, ήταν, όπως μας είπε, ένας άντρας με μια φυσιολογική ζωή, μια ευτυχισμένη οικογένεια, έναν υγιή γάμο, μια σταθερή εργασία στο νηπιαγωγείο που διηύθυνε μαζί με τη γυναίκα του, με εμπλοκή του στα κοινά ως μέλος της διοίκησης της Ένωσης Νέων Παραλιμνίου, στην οποία είχε παίξει ως ποδοσφαιριστής από τα 16 του χρόνια και ξαφνικά, όπως το διατύπωσε, «μέσα σε μια νύχτα ανατράπηκαν όλα, χάθηκε η γη κάτω από τα πόδια μου».
Ο απρόβλεπτος θάνατος της γυναίκας του σε μια στιγμή χαράς, χωρίς να έχει προηγηθεί οποιαδήποτε ασθένειά της, τον έπιασε απροετοίμαστο. «Η απώλειά της ήταν για μένα και για όλους μας, ακόμα πιο επώδυνη, αλλά μου έδωσαν δύναμη τα μωρά μου. Είχα βέβαια και βοήθεια τόσο από την οικογένειά μου, όσο και από αυτήν της Χρυστάλλας, ιδιαίτερα από τα αδέλφια της.
»Τους πρώτους δύο περίπου μήνες, στενοί συγγενείς πήραν στο σπίτι τους τον νεογέννητο Χρίστο, μέχρι να τακτοποιηθώ στο σπίτι με τα τρία μεγαλύτερα παιδιά. Εκείνο τον πρώτο καιρό, με βοήθησαν πολύ με το νεογέννητο και η θεία της συζύγου μου και ο άντρας της, που δεν είχαν δικά τους παιδιά και ήταν πολύ κοντά μου».
Το βάρος στους δικούς του ώμους
Το βάρος βέβαια της φροντίδας και της ανατροφής των τεσσάρων παιδιών, αλλά και της ψυχικής ανατροφοδότησης που θα του επέτρεπε να προσαρμοστεί και ο ίδιος με επιτυχία στον νέο ρόλο του ως μονογονιού, έπεφτε στους δικούς του ώμους. «Τα πρώτα δυο-τρία χρόνια έδωσα πολλή ενέργεια και χρόνο στα τρία μεγαλύτερα παιδιά, που ζητούσαν τη μάνα τους, ρωτούσαν πού είναι, ιδιαίτερα ο Αδάμος που την είχε ζήσει περισσότερο και ο Στυλιανός… ο μικρός Χρίστος δεν καταλάβαινε τίποτε σε ό,τι αφορούσε την απουσία της.
Το μόνο που μου είπε όταν ήταν τριών-τεσσάρων χρονών και θα το θυμάμαι πάντα, ήταν αν πρόλαβε η μάνα του να τον αγκαλιάσει και να τον φιλήσει… Ήξερε ότι πέθανε, αλλά θα ήταν ικανοποιημένος, μόνο αν ήξερε ότι τον αγκάλιασε και τον φίλησε πριν φύγει».
Δυνατός για χάρη τους
Ο,ΤΙ θετικό είχαν κτίσει μαζί μέσα στην οικογένεια ο Κωστάκης και η Χρυστάλλα, αποδείχτηκε πολύτιμο στοιχείο για την εξέλιξη των πραγμάτων μετά τον θάνατό της και ιδιαίτερα τα πολύ δύσκολα πρώτα χρόνια. «Κάποιες στιγμές ένιωσα ότι καταρρέω, ότι δεν αντέχω άλλο... Το πιο δύσκολο είναι η νύχτα… να είσαι μόνος στο δωμάτιο, να απλώνεις το χέρι και το χέρι σου να πηγαίνει στο κενό… Όμως είχα μόνο δύο επιλογές - ή να πέσω ή να σηκωθώ στα πόδια μου.
Σηκώθηκα στα πόδια μου με τη δική τους βοήθεια. Τη νύχτα μπορεί να έκλαιγα στο δωμάτιό μου, αλλά ποτέ δεν με είδαν τα μωρά να κλαίω - έπρεπε να είμαι και να δείχνω δυνατός για χάρη τους. Τους ήθελα να κοιμούνται νωρίς και να σηκώνονται νωρίς για το σχολείο. Τους έλεγα ότι η μάμα είναι εδώ, μας βλέπει και εμείς πρέπει να είμαστε δυνατοί, να συνεχίσουμε τη ζωή μας, να προχωρήσουμε, να της δείξουμε ότι είμαστε καλά και ευτυχισμένοι… και λειτούργησε η σχέση, πάνω σε αυτή τη βάση.
Ήμουν ανέκαθεν κοντά στα παιδιά και πριν χάσουμε τη Χρυστάλλα. Δεν ήμουν ο πατέρας που έλειπε πολλές ώρες από το σπίτι και τη βοηθούσα έτσι κι αλλιώς… Τους άλλαζα πανάκια, τα έλουζα... Είμαι του σπιτιού, όχι του καφενείου. Εντάξει, είχα τα χόμπι μου, έπαιζα -και μου άρεσε να παρακολουθώ- ποδόσφαιρο και είμαι κυνηγός. Όμως τα έκανα στην ώρα τους και τις υπόλοιπες ώρες ήμουν στο σπίτι μου».
Μετά τα 12 είναι αργά…
ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ μεγάλωναν - και ο πατέρας τους ήταν εκεί. «Αυτό που διαμορφώνει τον χαρακτήρα των παιδιών μέχρι τα 12», μας είπε ο κ. Κρασάς, «είναι η δημιουργική παρουσία του γονιού. Πρέπει να είσαι κοντά τους, να τα ακούς, να καλύπτεις όλες τις ανάγκες τους, γιατί μετά τα 12 είναι πολύ αργά να κάνεις οτιδήποτε. Θα έχουν ήδη διαμορφωθεί. Εγώ ήμουν και είμαι δίπλα τους συνεχώς.
Παρόλο που το σχολείο ήταν κοντά στο σπίτι, τους έπαιρνα και τους έφερνα με το αυτοκίνητο, στα ιδιαίτερα μαθήματα το απόγευμα, στις εκδηλώσεις του σχολείου… σε ό,τι τα αφορούσε, ήμουν εκεί. Μέσα στην ατυχία μου ήμουν και τυχερός γιατί και τα τέσσερα παιδιά ήταν και είναι άριστα στο σχολείο… δεν με “βασάνισαν” με τα διαβάσματα. Εφάρμοσα μια τακτική να διαβάζουν μόνα τους και να τα ελέγχω μετά. Ήμουν επίσης τυχερός γιατί η δουλειά μου στο νηπιαγωγείο ήταν και είναι δίπλα στο σπίτι και έτσι δεν έλειπα καθόλου από κοντά τους.
Η καθιέρωση ενός προγράμματος, είναι πολύ βασική. Ξέρουν ότι θα σχολάσουν από το σχολείο, θα καθήσουν να διαβάσουν, θα φάμε μαζί καθημερινά σαν οικογένεια το μεσημέρι - αυτό ήταν όρος απαράβατος για όλους. (Τώρα βέβαια ο Αδάμος είναι φοιτητής, ενώ ο Στυλιανός μόλις τέλειωσαν οι εξετάσεις πήγε και δουλεύει στον παππού του στο εστιατόριο για το καλοκαίρι).
»Τους έμαθα να είναι υπεύθυνοι - από πέντε χρονών έκαναν μπάνιο μόνοι τους, αυτοσυντηρούντο, είχαν ο καθένας τις ευθύνες του μέσα στο σπίτι. Ήταν καλά μωρά κι αυτό βοήθησε στην ομαλή λειτουργία της οικογένειας».
Σταθήκαμε όλοι και τα καταφέραμε
«Η σκιά της απώλειας της Χρυστάλλας είναι πάντα εδώ, αλλά τη συνηθίζεις. Όταν μεγάλωσαν τα παιδιά, μου δόθηκε η ευκαιρία να κάνω αυτά που μου άρεσαν προηγουμένως, να είμαι π.χ. στη διοίκησης της ομάδας μου της Ένωσης Νέων Παραλιμνίου, όπου επέστρεψα τα τελευταία τρία χρόνια. Εξακολουθώ να παίρνω και να φέρνω τα παιδιά στο σχολείο, αλλά το απόγευμα θα πάω στην προπόνηση της ομάδας.
»Είναι πολύ σημαντικό να τονιστεί και για εκείνους που έχουν παρόμοιο πρόβλημα με μένα, ότι όταν εμείς είμαστε δυνατοί και κάνουμε τα χόμπι μας, νιώθουμε καλά και μπορούμε να προσφέρουμε περισσότερα στους άλλους. Εγώ στην αρχή ένιωθα ενοχές να πάω για ένα ποτό με ένα φίλο, ή να πάω στο κυνήγι ή στο ποδόσφαιρο. Τα σταμάτησα όλα και έλεγα πρώτα και πάνω από όλα, τα μωρά μου.
Όμως, σε κάποια φάση, ένιωσα ότι καταρρέω. Είπα στον εαυτό μου, τι κάνεις τώρα Κωστάκη… πρέπει να βρεις τρόπο να ξανασταθείς… Άρχισα τα χόμπι μου, να παίζω και να βλέπω ποδόσφαιρο με τους φίλους μου, να πηγαίνω στο κυνήγι… Ένιωθα πιο δυνατός κι έτσι μπορούσα να προσφέρω και στα παιδιά μου πιο πολλά πράγματα. Αν με έβλεπαν να είμαι κλαψιάρης και αδύνατος, τι χαρακτήρες θα έβγαιναν και τι προσωπικότητες; Θα τα γέμιζα με φοβίες, με ψυχολογικά προβλήματα και με έλλειψη αυτοπεποίθησης.
Ευτυχώς σταθήκαμε στα πόδια μας όλοι και τα καταφέραμε. Τώρα μπορεί να βάλουμε βίντεο να βλέπουμε τη μάμα, να γελούμε με περιστατικά από την προηγούμενη, κοινή μας ζωή. Τους έκανα να νιώθουν ότι ναι μεν έφυγε η μάμα, αλλά είναι εδώ συνέχεια κοντά μας».
Ακλόνητος βράχος και ευαίσθητος
ΚΩΣΤΑΚΗΣ Κρασάς:«Δεν θα ξεχάσω ποτέ ένα περιστατικό πριν από λίγα χρόνια… Είχα πυρετό, γρίπη και ξάπλωνα. Έρχονταν ένας- ένας τα παιδιά και με ρωτούσαν “παπά τι έχεις;”. Eίπα στον εαυτό μου, σήκω πάνω και ούτε πυρετό δεν δικαιούσαι να έχεις... Έπρεπε να ήμουν ακλόνητος, βράχος και ταυτόχρονα ο ευαίσθητος γονιός στις στιγμές που με χρειάζονταν για να τους αγκαλιάσω, να τους φιλήσω, να τους βάλω να κοιμηθούν… Έπρεπε να ήμουν δυνατός και στη δουλειά… Και πατέρας και μάνα… Τελικά αυτό που μετρά, είναι τα αισθήματα που βγάζει κανείς από μέσα του, τα ψυχικά αποθέματα που έχει και την υπομονή να τα αντέξει όλα αυτά».
Η Σονόρα και ο πατέρας της
Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ Ημέρα του Πατέρα γιορτάζεται κάθε τρίτη Κυριακή του Ιουνίου από το 1910 μέχρι σήμερα. Εμπνεύστρια της Ημέρας ήταν η Αμερικανίδα Σονόρα Σμαρτ Ντοντ (Sonora Smart Dodd), που κατάφερε να την καθιερώσει για να τιμήσει τον πατέρα της Γουίλιαμ Σμαρτ (William Smart), βετεράνο του Αμερικανικού Εμφυλίου, που ανέθρεψε μόνος του τα 6 παιδιά της οικογένειας, στην απόμακρη φάρμα του στο Spokane της Ουάσιγκτον.
Όταν η Σονόρα ήταν 16 χρονών, η μητέρα της Βικτόρια πέθανε στη γέννα του έκτου της παιδιού. Ήταν το μόνο κορίτσι από τα έξι παιδιά και βοήθησε τον πατέρα της στο μεγάλωμα των μικρότερων αδελφών της, περιλαμβανομένου του νεογέννητου Μάρσιαλ. Η Σονόρα παντρεύτηκε αργότερα τον John Dodd και απέκτησαν ένα γιο. Πέθανε στα 96 της χρόνια το 1978.
του Μάριου Δημητρίου
